узу — ф. 1. Атлап барып бер урыннан икенче урынга күчү, хәрәкәт итү моннан кем узган?. Хәрәкәт итеп нин. б. ара, юл үтү, берәр урын аша хәрәкәт итү ишегалдын узу 2. Нин. б. юнәлештә хәрәкәт иткәндә, барганда берәр нәрсә артта калу, аны үтеп китү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алгару — 1. Алга китү, алга атлау 2. Алга этәрү алга җибәрү һөҗүм дәвам итте, яшь батырның данын алгарып … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
утыру — 1. Аяк өсте яки яткан хәлдән аякларны сузып, салындырып яки бөкләп арт белән урындыкка, идәнгә һ. б. тиеп урнашу, гәүдәнең өске яртысын гына вертикаль хәлгә кую. Шул хәлдә булу 2. Берәр җиргә бару өчен каян да булса урын алу 3. сөйл. Нин. б. эштә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдыру — 1. (Алу (1 6) ) 2. Кунакка, эшкә, яшәргә һ. б. ш. сәбәп белән читтән чакырып китерү 3. Алга китү, алга чыгу; нәр. б. башкарып, җиңеп чыгу хәйлә белән а. . Кызу, шәп бару яхшы ат соңыннан алдыра 4. (Газета, журналны) язылып алу 5. (Ихтыярсыз)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җалпаю — диал. 1. Тернәкләнеп, көрәеп, тазарып китү. Яшәрү, яхшырак үсә башлау (үсемлекләр) 2. Эш уңу, алга китү; яхшыру, әйбәтләнү яхшыга иярсәң җалпаерсың, яманга иярсәң картаерсың … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрәккыйпәрвәр — с. иск. кит. Иҗтимагый тормышта алга китүне, үсүне, алгарышны яклаучы, яңалыкны сөюче и. Шундый кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрәкыйләшү — иск. кит. Алга китү, аң белем, дөньяга караш ягыннан үсү, камилләшү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адымлы — с. 1. Кеше яки хайванның йөреш рәвешен биргәндә кулланыла аю адымлы 2. Яхшы йөри, зур алдыра, тиз алга китә торган (ат тур.) адымлы ат – алымлы ат … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бикләү — 1. Ачыла ябыла торган нәрсәләрне йозак, келә яки башка бикләвечләр белән эләктереп, борып, беркетеп ачылмаслык хәлгә китерү. Томалау, каплау (юлны, каналны һ. б. ш.) 2. Кемне яки нәрсәне иреккә чыга алмаслык, яки беркем дә ачып ала алмаслык итеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бүре — 1. Этләр семь. ерткыч җәнлек 2. күч. Явыз, усал кеше тур. 3. с. Бүре тиресеннән тегелгән, эшләнгән бүре тун. БҮРЕСЕ УЛАУ – Кулга байлык дәүләт керү һ. б. ш. сәбәптән эшләре алга китү, тормышы яхшыру. Гомумән, теләгең ниятең үтәлеп, уңышка бәхеткә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үргемле — 1. Үрчеме күп булган, тиз үрчи торган 2. күч. Җиңел башкарыла торган, бик тиз алга китә, арта торган (эш тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
